Arnold is al 15 jaar vrijwilliger bij Kunstfort Vijfhuizen en grinnikt dat geen dag hetzelfde is. Zijn dochter is beeldend kunstenaar en raakte rond 2000 betrokken bij een groep enthousiastelingen die het toen nog dichtgespijkerde fort wilde herbestemmen als plek voor exposities en ateliers. Meerdere forten van de Stelling van Amsterdam hebben een mooie functie gekregen en het fort in Vijfhuizen werd in 2004 gerestaureerd tot Kunstfort. Arnold sloot zich aan als vrijwilliger. Naast diverse klusjes, bouwde hij drie à vier keer per jaar de tentoonstellingen op en af en raakte steeds meer geïnteresseerd in de historie van het fort.
24 manschappen in piepklein verblijf
De Stelling van Amsterdam heeft een bewogen geschiedenis en juist dit deel van de Stelling is extra bijzonder want het fort uit 1897 is een van de eerste betonnen gebouwen van Nederland. Hoe meer Arnold ontdekte, hoe duidelijker het werd dat er ook een tentoonstelling over het fort zelf moest komen. In overleg met de beheerder Gert-Jan bouwde hij een permanente opstelling met informatie over het gebouw en de manschappen die er gelegerd waren. Met onder andere een minutieuze maquette van de slaapvertrekken 24 man in een heel klein hokje. Maar ook een slim bewegend schaalmodel van de geschutskoepel waar bezoekers zelf kunnen ontdekken hoe deze heeft gewerkt.
Tegenwoordig is Arnold actief op de donderdagen. Als er exposities opgebouwd moeten worden, helpt hij mee en hij zorgt dat de permanente expositie in orde is. En bij extra klusjes, zoals het opruimen na de storm Poly van afgelopen zomer, steekt hij graag zijn handen uit de mouwen. In een razend tempo laat hij alle prachtige expositieruimten en het spannende gangenstelsel van het Kunstfort zien. Een aantal ruimten zijn in gebruik als atelier van kunstenaars en er is een prettige brasserie. Op het terrein zijn verschillende buitenexposities met tijdelijke en permanente kunstwerken. Iets verderop is de loods waar evenementen zoals de Cruquiusconcerten en Cinekid plaatsvinden.
335 gedoneerde grafstenen
Arnold vertelt over het kunstwerk ‘Sluipweg waarlangs de dood heeft weten te ontsnappen’ van Hans van Houwelingen. Geïmponeerd door het fort en het feit dat er nooit slachtoffers zijn gevallen heeft hij symbolisch de dood geïntroduceerd. Het kunstwerk bestaat uit een pad van maar liefst 335 gedoneerde grafstenen en daaraan is soms nog wel wat onderhoud nodig. Dan weer breekt er een lettertje af of beschadigd een steen. In de tijd dat het kunstwerk werd aangelegd wilde iemand graag na zijn overlijden, zijn steen doneren. Voor deze is een plekje vrijgehouden en later met een kleine ceremonie geplaatst. En al is het kunstwerk een wandelpad over de frontwal van het Kunstfort, lopen we op weg naar de uitgang toch voorzichtig naast de stenen.
Bezoek het Kunstfort online of reis af naar Fortwachter 1 te Vijfhuizen.